Don’t be afraid to fail big, to dream big, but remember, dreams without goals are just dreams.

Denzel Washington

Je dagelijkse activiteiten worden zelden bepaald door reflexen maar bijna altijd door ideeën, gedachtes en planning. Er gewoon zonder plan ‘oplos leven’ klikt aantrekkelijk maar komt weinig voor en zal zelden tot iets leiden. We hebben een doel nodig. We zien dat mensen met duidelijke doelen gelukkiger zijn en ook meer bereiken in het leven. Immers als je niet weet waar je heen wilt ga je er zeker ook niet komen. Vele van ons hebben elke dag doelen in werk, in sport, in persoonlijke ontwikkeling, in hobby’s, in onze relaties, etc. 

Doelen zijn essentieel in het benutten van je talenten en voor het efficiënt inzetten van je energie. Duidelijke doelen hebben kan je inspiratie en motivatie geven, het zal bijdragen aan richting in het leven en het kan het maken van keuzes eenvoudiger maken. Een ander aspect van het stellen van doelen is, dat je natuurlijk je aandacht richt op het bereiken van het gestelde doel. Hierdoor ben je veel minder bezig met zaken, die niet belangrijk zijn voor het behalen van het doel, je verspilt dus minder energie aan irrelevante zaken. Zeker niet onbelangrijk is dat het stellen van doelen voor feedback zorgt, je kunt je gestelde doelen vergelijken met geleverde prestaties. Er kan daarnaast ook gemeten worden of de gewenste vorderingen gemaakt zijn. En tenslotte is een ander bijkomend voordeel, dat je door het bereiken van je doelen ook een moment hebt om stil te staan met wat je behaald hebt. Je voelt je goed, je hebt succes en het versterkt je zelfvertrouwen.

Er zijn dus veel goede redenen om duidelijke doelstellingen te hebben in het leven. Maar doelen stellen is niet altijd makkelijk. Hoe maak je de juiste keuzes, hoe weet je of je doelen haalbaar zijn en kan het zijn dat doelen ook stress veroorzaken? Voor het verkrijgen van de juiste doelstellingen zul je eerst moeten durven dromen. Waar zou je uit willen komen, welke mogelijkheden zijn er en zie je wel of niet te veel ‘beren’ op de weg?

Voor het bepalen van persoonlijke en zakelijke doelstellingen zijn boeken vol geschreven. Er zijn veel technieken en modellen en waarschijnlijk is de bekendste techniek in Nederland het stellen van SMART doelen. Hieronder beschrijven de SMART methode maar ook enkele andere technieken en ‘tips’ voor het bepalen en bereiken van persoonlijke en zakelijke doelstellingen.

1          Durf te dromen

Droom over de doelen die je zou willen bereiken. Wat gebeurt er als deze dromen zouden uitkomen? Wat is ervoor nodig om dit te behalen? Kan je het bereiken van je droomdoel visualiseren? Om op deze manier over je dromen na te denken kom je er misschien sneller achter wat je echt wilt, wat je echt gelukkig maakt! Misschien is een droom te groot en te ver weg. Zou je deze droom ook dichter bij kunnen halen, kan je de droom in onderdelen (hoofdstukken) verdelen? Welke dromen zijn het minst realistisch en welke zijn ‘dichterbij’? Hoe is het om vrij te dromen? Wat leer je ervan? 

2          Bepaal je onder en boven grens

Bij het bepalen van je stappen om gemaakte doelen te behalen is het verstandig om jezelf te limiteren. Wat is je ondergrens wat wil je op z’n minst bereiken. Op z’n minst in bijvoorbeeld 1 dag of in 1 maand. Maar ook wat is maximaal haalbaar?  Zet je je doel te hoog dan is het misschien heel moeilijk bereikbaar en daardoor demotiverend. Zou je een dergelijk doel niet beter in 2 of 3 stappen kunnen ‘knippen’? Dus wees eerlijk en realistisch over de bovengrens maar zeker ook over je ondergrens. Denk goed na wat je minimaal wilt bereiken, te weinig is misschien onbevredigend en klein beetje ambitieus is goed voor de motivatie en het tempo!

3          Combineren van doelen en gewoontes

Het integreren van doelen in je dagelijks leven en gewoontes gaat het behalen van doelstellingen makkelijker maken. Bijvoorbeeld ‘elke keer voor het douchen doe ik 5 onderrug oefeningen’. ‘Vanaf nu wandel ik altijd naar de supermarkt’. ‘Elke keer na het doordeweekse ontbijt ga ik eerst 20 minuten schrijven’. ‘Voordat ik koffie haal wil ik 1 punt van mijn ‘to do list’ uitvoeren en dus kunnen schrapen’. Deze eenvoudige combinaties van routine en doelstellingen kan het leven makkelijker en bewuster maken. Maar net als bij de andere methodes vraagt dit om discipline en volhouding!

4          SMART doelstellingen

Een bekende en veel gebruikte methode om jouw doelen te bereiken is de smart-methode. Met deze aanpak worden je doelen duidelijker en realistischer. Hierdoor wordt de kans op succes groter. 

SMART

S          = Specifiek

M        = Meetbaar

A         = Acceptabel

R         = Realistisch

T          = Tijdgebonden

Specifiek

Om een doel specifiek te maken stellen we de W-vragen

·       Wat wil je bereiken?

·       Wie heb je hiervoor nodig?

·       Wanneer gebeurt het?

·       Waarom wil je dit bereiken?

Vraag deze vragen, ten eerste om jezelf bewuster te maken van deze doelstelling en maak daarmee je doelstelling specifieker.

Meetbaar

De meetbaarheid wordt meestal aangegeven in getallen. Meetbaarheid kan ook zichtbaar gemaakt worden door het doel te vergelijken met bestaande normen, gewoontes, kwaliteitseisen, bekende voorbeelden, modellen of het geven van cijfers.

Voorbeelden

·       Ik wil afvallen en op 1 oktober 2021 wil ik op een BMI  van 25 zijn (gezondheid model).

·       Op 1 augustus 2022 heb ik de examenopdracht van de training verandermanagement met een voldoende (norm) afgerond.

·       De receptionistes hebben zich ten doel gesteld dat de kwaliteit van de dienstverlening op 1 januari 2010 met 20% is toegenomen (getal) ten opzichte van 1 januari 2019 gemeten via het klanttevredenheidsonderzoek (systeem).

·       Met ingang van 1 september 2021 worden alle patiënten (norm) die naar de polikliniek fysiotherapie zijn verwezen met de diagnose coxartrose (norm) behandeld volgens het protocol manuele therapie bij coxartrose (kwaliteitseis).

Acceptabel

Er moet draagvlak zijn voor het na te streven doel. Waarom is het belangrijk (voor jou of voor het bedrijf) om het te realiseren? Kortom: accepteren betrokkenen het doel en zijn zij bereid om eraan mee te werken?

De ‘A’ van SMART wordt ook gebruikt voor ‘Activerend’ of ‘Actiegericht’: de doelstelling moet uitnodigen tot actie en energie losmaken.

Een andere uitleg voor de ‘A’ is ‘Aanwijsbaar’: dit houdt in dat duidelijk is wie wat moet doen om het doel te bereiken. Vooral bij een teamdoel is het essentieel om dit goed af te spreken.

Realistisch

Het doel moet realistisch en haalbaar zijn. Honderd procent klanttevredenheid is bijvoorbeeld onmogelijk en dus niet realistisch. De lat moet niet zo hoog liggen dat het nauwelijks mogelijk is om het doel te halen. Maar een te makkelijk doel is niet uitdagend en geeft geen gevoel van trots; je haalt het doel dan (te) makkelijk.  

Tijdgebonden

Een goed doel een minimaal één datum hebben. Vaak worden meerdere data genoemd zoals start- eind- en tussendata. Met name doelen die je op korte termijn wilt realiseren, moeten een duidelijke einddatum hebben.