Gaan investeringen in duurzaamheid ten koste van de digitale transformatie?
Het is niet investeren in of Duurzaamheid, of Digitalisering. Bij de digitale transformatie gaan de veranderingen samen met duurzaamheid! Deze uitspraak vereist wel een toelichting.
Duurzaamheid versus schaalvergroting
De mensen die de energietransitie aanjagen en urgentie geven aan duurzaamheidsprogramma’s, zijn meestal negatief over schaalvergroting. Schaalvergroting vindt immers plaats bij bedrijven die specialisatie, globalisering en mechanisering gebruiken. Dit doen ze om op een zo groot mogelijke schaal, zo goedkoop mogelijk te produceren. De motieven daarvan zijn niet verkeerd. Het leidt tot welvaart: goedkope producten in de markt en werk!
De afgelopen decennia heeft de wereldeconomie die schaalbaarheid en welvaart nastreeft nog meer vorm gekregen. Landen die gespecialiseerd zijn in delving van grondstoffen en mineralen, leveren de materialen aan landen waarin goedkope arbeid deze verwerkt naar (half)fabricaten. En die (half)fabricaten gaan dan weer de wereldzee over om verwerkt en verhandeld te worden in westerse landen.
Deze inrichting van onze economie heeft eeuwenlang geleidt tot welvaart. Maar de keerzijde wordt ook zichtbaar. Uiteindelijk heeft het geleidt tot ecologische en klimatologische problemen voor leefgebieden.
Duurzaamheidsprogramma’s
De VN heeft 17 Global Sustainable Goals opgesteld. Europa heeft deze vertaald naar de Green Deal wetgeving. En de Nederlandse overheid heeft zich gecommitteerd aan beiden. Bestuurders en beleidsmakers van grotere organisaties zijn daarom steeds meer genoodzaakt om duurzaamheidsprogramma’s te ontwikkelen. En om deze op te leggen aan toeleveranciers.
En nu staan deze bestuurders en beleidsmakers voor lastige keuzes bij het maken van de lange termijn investeringen. De afgelopen tien jaar leken immers in het teken te staan van de digitale transformatie. Maar terwijl die projecten nog volop lopen, veranderen de regels van het spel. Moeten de duurzaamheidsprogramma’s de budgetten van de digitaliseringsprojecten toegedeeld krijgen?
Duurzaamheid door digitale transformatie.
Het antwoord op de laatste vraag is nee. Want hoewel automatisering van arbeid ook heel lang en bijdrage heeft geleverd aan het succes van de schaalvergroting, kan digitalisering evengoed gebruikt worden bij duurzaamheidsprogramma’s. Dit kan op twee verschillende manieren:
- Het tegengaan van verspilling in een industriële organisatie, met digitalisering.
- Het opnieuw inrichten van de duurzame supply chain met de digitale transformatie.
Bij de eerste manier is er sprake van digitalisering om verspilling van natuurlijke grondstoffen en energie tegen te gaan. Lees hiervoor ook onze blog over LEAN en de digitale transformatie.
Bij de tweede manier is de digitale transformatie ingericht om tot een nog veel duurzamere oplossing te komen. Niet op organisatieniveau, maar op supply chain niveau. In Het Managementboek voor de Digitale Transformatie zijn hier een aantal cases voor uitgewerkt. Daaruit blijkt steeds: er wordt zoveel verspilling uit de keten gehaald, dat er een hele nieuwe supply chains en nieuwe verdienmodellen ontstaan.
Een paar voorbeelden
Lesboeken voor Nederlands VO, HBO en WO werden industrieel geproduceerd in China. Een methode die tot veel overproductie en containertransport leidde. Dankzij Digitale Transformatie wordt veel educatieve content tegenwoordig via video, educatieve zoekmachines, adaptieve leerprogramma’s en zelfs AR/VR-brillen gegeven. Het kleine beetje dat dan nog op papier verstrekt wordt, moet hoogwaardig gemaakt zijn, op maat en gepersonaliseerd. Hierdoor ondersteund het papieren lesmateriaal de digitale content. Sinds enkele jaren wordt dit lesmateriaal in toenemende mate in Nederland geproduceerd via Print-On-Demand technologie. Een oplossing die past in alle duurzaamheidsprogramma’s omdat alle verspilling uit de keten is gehaald.
Een variant op bovenstaande verdient een introductie. Europese wetgevers storen zich eraan dat technologische apparatuur steeds moeilijker te repareren is. Is er iets stuk, dan wordt het niet meer gerepareerd maar vervangen voor iets nieuws. Er zijn wetten in de maak die afdwingen dat bepaalde productgroepen te repareren zijn. Deze wet leidt ertoe dat er behoefte komt aan reserveonderdelen.
Reserveonderdelen worden in de reguliere industrie gemaakt door machines meer onderdelen te laten maken, dan nodig voor de productie van apparaten. Deze overproductie komt in magazijnen te liggen als reserveonderdeel.
Dankzij 3D-printen (of additief printen) is het mogelijk om lokale dealers en reparateurs zelf de reserveonderdelen te laten printen die ze nodig hebben voor een reparatie. Het printbestand halen ze op uit een clouddatabase, die door de fabrikant wordt aangeboden. De fabrikant verdient aan licenties voor deze database. En de prijs per reserveartikel wordt goedkoper omdat er geen verspilling meer is.
Digitale Transformatie gebruikt technologie waarbij (biometrische) sensoren, hardware en software samenwerken. Dus de digitale stad kan detecteren wanneer iemand over straat loopt en straatverlichting aan/uit moet. En dit geldt voor de gehele openbare ruimte.
Conclusie
Digitale transformatie is geen doel op zich. Het gaat erom wat organisaties doen om relevant te blijven in een duurzame en digitaliserende samenleving. Beleidsmakers kunnen ervoor kiezen om automatisering uitsluitend in te zetten voor schaalvergroting. Maar de leiders van adaptieve organisaties gebruiken digitale technologie om een mooiere, betere en meer duurzame wereld te maken!
Deze blog is geschreven door Sander Jansen. Sander maakt deel uit van de RGO-community. Bij Kweekel geeft hij vooral trainingen op het gebied van digitale transformatie. Hij is auteur van Het Managementboek voor Digitale Transformatie.
Af en toe tips ontvangen over resultaatgericht organiseren, managen werken en veranderen? Schrijf je dan in op onze nieuwsbrief.
