Bij het maken van een goede strategie moet uiteraard stilgestaan worden bij de relevante maatschappelijke en economische ontwikkelingen. Maar daarnaast zal bij uitwerken gekeken moeten worden naar de verschillende “digitale trends”. Deze digitalisering met alle onderliggende technieken kunnen bedreigend zijn maar kunnen ook kansen creëren. Er is geen bedrijfstak waarin digitalisering geen rol speelt.

In dit artikel wordt op twee zaken ingegaan:

1. Welke digitale trends zijn momenteel relevant?

2. Hoe dat te beoordelen?

Digitale trends

Trends zijn uiteraard aan verandering onderhevig. Momenteel lijken de volgende digitale trends relevant voor organisaties. (NB los van andere maatschappelijke en economische trends).

• Platforms: het softwarematig verbinden van meerdere aanbieders met meerdere afnemers (voorbeelden zijn Uber, Amazon en de app stores van Apple en Google). Door de massaliteit kunnen diensten tegen sterk gereduceerde tarieven worden ingekocht en geleverd.
• Blockchain: het gedistribueerd vastleggen van gegevens over objecten (de bitcoins zijn daar het bekendste voorbeeld van). Door het gedistribueerd vastleggen worden vele “vertrouwenspartijen” zoals banken, notarissen en juristen overbodig.
• 3 D printing. Het decentraal en op locatie printen van allerlei objecten. Van schakelaartjes tot schoenen en zelfs tot complete bruggen en huizen. Hierdoor zullen er minder voorraden worden aangehouden en zullen er minder logistieke bewegingen nodig zijn. 
• 5G. Zeer snelle digitale communicatie met een zeer hoge capaciteit, waardoor vele nieuwe mogelijkheden ontstaan. Overal films in zeer hoge resolutie kijken is daar een voorbeeld van. Maar het ook op afstand besturen van auto’s en operatieapparatuur.
• Virtual reality. Een realistische weergave van de werkelijkheid waardoor er realistisch virtueel geoefend kan worden. Van het verhelpen van vliegangst tot het oefenen van complexe operaties.
• Augmented reality: het toevoegen van informatie aan de werkelijkheid. Van de uitleg bij het rondlopen in een museum tot het tonen van de aanbiedingen bij de verschillende winkels die voorbijgelopen worden.
• Internet Of Things: het toevoegen van chips aan allerlei objecten zodat zij gegevens kunnen vastleggen, versturen en verwerken. Voorbeelden: het zien dat kantoren leeg staan zodat de lichten en de verwarming uitgedaan kunnen worden. Of het constateren dat bepaalde voorraden op zijn zodat ze bijbesteld kunnen worden.
• Big data (een betere term zou zijn data mining). Het analyseren van grote hoeveelheden gegevens zodat wetmatigheden ontdekt kunnen worden. Bijvoorbeeld het zien dat er in een bepaalde wijk een griep uitgebroken is aan de hand van de zoektermen die ingevoerd worden.
• Robotics: het door machines over laten nemen van menselijke handelingen. Van het produceren van auto’s tot het compleet automatiseren een magazijn en van een containerterminal tot gevechtsrobots.
• Kunstmatige intelligentie: het combineren van allerlei gegevens en het trekken van conclusies daaruit. Fastfoodketens die al weten wat er gevraagd zal gaan worden bij een bepaald kenteken. Retailers die weten wat er gevraagd zal worden bij bepaalde weersomstandigheden.

Hoe de digitale trends te beoordelen?

Sommige ontwikkelingen zullen relevanter zijn voor de ene organisatie dan voor de andere. Om de trends op hun waarde in te schatten zijn er vier perspectieven relevant. Vier perspectieven waar elke trend tegenaan gehouden kan worden.

Klantperspectief

Het eerste perspectief is het klankperspectief. De vraag is dan in hoeverre een trend invloed zal hebben op verschillende doelgroepen en klanten van een organisatie. Deze invloed kan uiteraard positief zijn maar ook negatief. 

Om niet voor verassingen te komen staan is naast de vraag of een trend relevant is voor een bepaalde doelgroep ook meer dan relevant om te kijken of een trend gevolgen zal hebben op de klant van de klant. Ontwikkelingen bij de klant van de klant zullen ook effect hebben op de klant. Kan de klant daarna ergens mee geholpen worden. Zullen de behoefte veranderen? Kan de klant geholpen worden richting de klant van de klant? Hoe? Wat zou de toegevoegde waarde dan kunnen zijn.

Concurrentperspectief

Naast het klankperspectief is het concurrentperspectief relevant. Zou de betreffende trend ons klant raken? Positief of negatief? Wat voor effect zou dat voor onze concurrent betekenen? Zouden wij daar last van krijgen?

Naast de directe concurrent is het ook de vraag of er nieuwe toetreders kunnen komen. Wat kan het effect zijn als meer mensen gebruik gaan maken van Uber? Zouden er dan meer of minder auto’s verkocht worden? En wat gebeurt er als Uber zijn systemen zou gaan gebruiken voor bijvoorbeeld het bezorgen van maaltijden? Is immers ook het vervoer tussen twee punten. In wezen gaat het dan om toetreders die met een kleine aanpassingen hun systemen en werkwijzen een naastliggende markt betreden.

Continuiteitsperspectief

Het klant- en concurrentieperspectief zijn beide extern gericht. Maar trends kunnen ook vergaande gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering. Het kan uiteindelijk gevolgen hebben voor de concurrentiepositie van een organisatie. De winst kan opdrogen en de continuïteit kan dan in gevaar komen.

Om continuïteit te behouden zal een organisatie steeds op zoek moeten de beste manieren voor het op een rendabele manier zoeken, vinden en behouden van klanten. Trends kunnen dus gevolgen hebben op de manier waarop marketing en sales wordt bedreven en op de manieren waarop productie en nazorg plaats vindt. Er is haast geen bedrijfstak waar de digitalisering geen invloed op heeft gehad of zal krijgen. Zelfs boswachters gebruiken drones en satelliet gegevens.

Voor alle bedrijven en instellingen is focus belangrijk. Maar waarop te focussen? Wat wel te doen en wat niet? Bij de beantwoording hiervan komen er fundamentele vragen aan de orde. Wat het doel is van de organisatie. Is het winst of toch ook iets anders? Winst dit jaar wil tenslotte niet zeggen dat dit volgend jaar ook zo zal zijn!? Uiteraard moet er winst gemaakt worden als basis voor de continuïteit op langere termijn. Maar hoe moet continuïteit worden gewaarborgd?

Na vele sessies en het binnen kijken bij organisaties ben ik tot de conclusie gekomen dat er één overkoepelende universele doelstelling is voor bedrijven en instellingen en deze is: het rendabel zoeken, vinden en behouden van klanten.

 Zoeken is het zorgen dat er goed leads binnenkomen (mensen die er over denken om iets af te nemen). Dit is te vergelijken met marketing. Vinden is het omzetten van een vraag in een opdracht. Dit is het verkoopproces. Behouden zorgt voor tevredenen klanten en vervolgwerkzaamheden. Het omhelst de eventuele productie, maar ook het aflever en nazorg-traject. Rendabel tot slot is het zorgen dat er meer geld binnenkomt dan er uitgegeven wordt. In ieder geval om het verdere zoeken, vinden en behouden te financieren en een reserve op te bouwen voor onverwachte zaken, zodat de continuïteit ten alle tijden gewaarborgd is.

Sociaal perspectief

Naast de invloeden op klanten, concurrenten en bedrijfsprocessen kunnen nieuwe technologie ook invloed uitoefenen op de manier waarop individuen zelf werken en samenwerken. Het overal en altijd on-line aanwezig kunnen zijn heeft onze persoonlijke manier van werken en leven sterk veranderd. We zitten niet meer vast aan een vaste locatie, werkplek en werktijden. Nu kunnen we werken waar, wanneer en op de tijden dat we dat zelf willen. En we kunnen via allerlei on-line toepassingen zeer snel communiceren.

Beoordelingsvragen

Samengevat zijn er bij deze trends een aantal vragen relevant:

1. Heeft het invloed op de klanten van onze klanten? 
2. Heeft het invloed op onze klanten?
3. Heeft het invloed op onze concurrentie?
4. Kan het leiden tot nieuwe toetreders ?
5. Kunnen onze marketingprocessen anders, beter of goedkoper?
6. Kunnen onze verkoopprocessen anders, beter, sneller of goedkoper?
7. Kunnen onze productieprocessen anders, beter, sneller, of goedkoper uitgevoerd worden?
8. Kunnen onze afleverprocessen anders, beter, sneller of goedkoper uitgevoerd worden?
9. Kunnen onze nazorg-processen anders, beter, sneller of goedkoper?
10. Kan het onze persoonlijke werkzaamheden anders, beter, sneller of goedkoper maken?

Deze vragen kunnen gebruikt worden om de verschillende trends te beoordelen en op hun waarde in te schatten. Juist als ze relevant zijn zou dit in de strategie van een organisatie tot uiting moeten komen.