De mens wordt vaak wat hij denkt.
Mahatma Gandhi
‘Mensen zijn gewoontedieren’. Deze uitspraak heb je vast wel eens gehoord! In het algemeen heeft een mens veel gewoontes. Een gewoonte is een geautomatiseerde handeling die je brein werk bespaart: als je altijd opnieuw zou moeten nadenken over elke stap van tandenpoetsen of autorijden, zou je doodmoe worden. Hoe vaker je dingen keer op keer doet, hoe makkelijker het pad te begaan is en des te minder energie het je hersenen kost. Dus doen we dingen die we al heel vaak hebben gedaan zonder nadenken. Dit is ook de reden dat mensen graag de weg van de minste weerstand nemen dan iets compleets anders gaan doen! Volgens wetenschappers doen we 40% van onze handelingen op de automatische pilot. En dat is maar goed ook. Habits make life easier for us!
Helaas volgen ook minder fraaie gewoonten dat mechanisme van routine en gewoonte. Ons onbewuste gedrag wordt gestuurd door ingesleten denkpatronen, gevoelens en een context. Net dat maakt het zo moeilijk om van een gewoonte af te raken. Als je dus iets wilt veranderen, moet je op een andere manier leren denken en opnieuw bewuste keuzes maken. Daarvoor heb je een goede kijk op je automatische piloot nodig. Ken je al je slechte gewoontes? Welke onbewust patronen overheersen bij jou? Welke valkuilen gaan daarmee gepaard?
Het is nog moeilijker als gewoontes verslavingen worden. Zoals verslaving aan drugs, sigaretten en alcohol. De lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid aan het middel zorgt ervoor dat stoppen met deze gewoontes om meer moed, stevige wilskracht en flink veel doorzetting vraagt.
Het lijkt me duidelijke; sommige gewoontes zijn goed en hebben voordelen, slechte gewoontes kan je beter afleren. Eerst gaan we hier in dit hoofdstuk bekijken hoe je goede gewoontes in je dagelijkse ritme kan aanleren en daarna gaan we kijken of je van slechte gewoontes kan afkomen.
Tips voor het aanleren van goede gewoontes
- Begin met hele simpele makkelijk uit te oefenen gewoontes. Begin met gewoontes door hele eenvoudige kleine eerste stappen te creëren. Dus bijvoorbeeld bij het schrijven van een boek begin niet met een eerste hoofdstuk maar begin met een eerste zin. Begin niet met 40 minuten rennen maar met 4 minuten oefeningen 3 keer per week.
- Bouw je gewoontes uit. Begin met hele kleine stappen en probeer deze elke week een heel klein beetje uit te vergroten. Dus volgende week schrijf ik niet 1 maar 3 zinnen. Volgende week geen 4 minuten oefening maar 5 minuten.
- Werk met ‘als- dan’ plannen, als ik die dit doe moet ik dat doen. Bijvoorbeeld als ik thuiskom eet ik eerst een stuk fruit. Of als ik opsta doe ik eerst 3 minuten rug en buikoefeningen.
- Stapel goede gewoontes. Dus na sporten ook fruit. Of tandenpoetsen dan ook flossen.
- Bepaal je einddoel. Wat zou je gewoonte in het ideale geval moeten zijn en wanneer ben je tevreden? Bepaal dit vooraf en ga gewoon beginnen!
- Geniet van de reis. Geniet van het aanleren van een nieuwe gewoonte. Maak het leuk voor jezelf en beloon jezelf bij succes!
- Toon moed en durf.
Met deze eenvoudige tips kunt je jezelf nieuwe gewoontes aanleren. Er zijn natuurlijk nog veel meer methodes en goeie tips en deze kan je vrij eenvoudig op het internet vinden.
Het afleren van slechte of minder leuke gewoontes is een stuk moeilijker! Maar zeker heel goed mogelijk. Honderden miljoenen mensen is het gelukt dus het kan jou ook lukken.
Echt slecht gewoontes en zware verslavingen vergen meer daadkracht en doorzetting. Als gewoontes verslavingen worden is het misschien tijd om ook te kijken of er hulp mogelijk is. Onderstaande adviezen zullen dan waarschijnlijk niet voldoende zijn.
Tips voor het afleren van slechte gewoontes
- Maak een lijst van gewoontes waar je vanaf wilt. Schrijf de voor- en nadelen op van de gewoontes en zo wordt het voor jou duidelijker waarom je zou moeten veranderen.
- Bedenk wie je wilt zijn en hoe je gezien wilt worden. Wil je gezien worden als dit persoon met deze gewoonte? Wees bewust van de dingen die je doet.
- Probeer samen te stoppen, bijvoorbeeld met vriend, collega of partner. Maak afspraken met elkaar.
- Vertel vrienden en familie dat je gaat stoppen.
- Leidt je zelf af, dus ga andere dingen doen; sporten, wandelen, boek lezen masturberen, kauwgom eten.
- Ga vaker spelen. Buitenspelen, spelletjes online, balspelletjes, maak van een fietstocht een spel. Door het leren spelen zal je waarschijnlijk merken dat je drang naar slechte gewoontes afneemt.
- Probeer een gewoonte te vervangen voor een andere, betere, gewoonte. Dus in plaats van het één ga je het andere doen. In plaats van vrijdag en zaterdag naar de kroeg ga je elke vrijdagavond fietsen. In plaats van elke dag serie kijken, minstens 1 x in de week ook boek lezen.
- Wees niet te streng met jezelf. Een keertje terugvallen in oud gedrag is niet erg maar houdt hoop.
- Toon moed en hou vol!
Deze blog is geschreven door Bram Duits. Bij Kweekel geeft hij vooral trainingen op het gebied van persoonlijk functioneren, communicatie en digitale transformatie.
Deze blog gaat deel uitmaken van een nieuw boek over persoonlijke effectiviteit.
Af en toe tips ontvangen over resultaatgericht organiseren, managen werken en veranderen? Schrijf je dan in op onze nieuwsbrief.
Interesse in dit onderwerp en wil je ook een aantal gewoontes veranderen, kijk dan eens bij deze training.
